Rys historyczny
Dawne przekazy wspominają o wczesnosłowiańskich cmentarzyskach kurhanowych w Zakliczynie (nieistniejące cmentarzysko na Czerwonej Górze – 200 kurhanów), Sieprawiu i Czechówce.

 Z pewnością obszar ten był zamieszkały już we wczesnym średniowieczu. Dokument z 1278 r. wymienia rzekę Sieprawkę, nad którą rozłożyły się domostwa osady Siepraw. Na początku XIV w. istniały parafie w Zakliczynie i Sieprawiu. Pierwsza wzmianka o wsi Zakliczyn pochodzi z 1305 r., o Czechówce – z 1398 r. Również w XIV w. powstały też wsie klucza dóbr sieprawskich: Kawęciny (wzm. 1372) i Łyczanka. W 1355 r. Zakliczyn został oddany w ręce Hanka z Myślenic, herbu Trąby, który osiadł tu i założył ród Jordanów. Jego potomkowie skupili w swych rękach rozległe włości, sięgające z czasem południowych granic parafii Pcim (aż po okolice lokowanego w XVI w. Jordanowa). Miejscowość pozostała w rękach Jordanów aż do XVIII w. W 1520 r. ród ten przejął również od Wielogłowskich klucz sieprawski. Wystąpienia antyszlacheckie w 1846 r. nie były tak krwawe, jak np. w okolicach Raciechowic, chociaż w Sieprawiu został zamordowany ekonom dworski. W drugiej połowie XIX w. zaznaczyły się tu dość częste zmiany własności. Dotychczasowi właściciele nie zawsze radzili sobie w nowych warunkach (w 1848 r. przeprowadzono reformę uwłaszczeniową) i rezygnowali z prowadzenia majątków na rzecz szybko bogacącej się warstwy bankierów, przemysłowców i inteligencji. W tym czasie Siepraw zakupił baron Kajetan Horoch, Zakliczyn – Wiktor Kopff (od którego odkupiła majątek rodzina Iwaszkiewiczów). Ubożejąca ludność starała się rozwijać rzemiosło – w ten sposób w Sieprawiu narodziło się szczotkarstwo, z którego miejscowość słynie do dziś. W okresie II wojny światowej na terenie przez teren gminy przesyłano zaopatrzenie z Krakowa dla oddziałów partyzanckich. Jednym z punktów kontaktowych był dwór Leśniaków w Sieprawiu-Kawęcinach. 23 stycznia 1945 na terenie miejscowości doszło do ciężkich walk pomiędzy Armią Czerwoną a uchodzącymi z okrążenia oddziałami Wehrmachtu.

WARTO ZOBACZYĆ

Czechówka

W miejscowości stoi kilka ciekawych figur przydrożnych, datowanych od 1871 do 1919 r. Zachowało się też kilka modelowych przykładów architektury ludowej, w tym budynki gospodarcze o ścianach plecionych. Kamień węgielny jednego z domów (obecnie w ruinie) stanowi głaz narzutowy – granit skandynawski. Na wierzchowinie na granicy lasu Ogorzałka kilka sporych kopców – być może kurhanów ciałopalnych.

Łyczanka

Najciekawszą historycznie i krajobrazowo częścią Łyczanki jest obszar podworski, z drewnianą kaplicą z 1861 r. aleją lipowo-dębową i zwartym obszarem Pańskich Pól z malowniczą panoramą. Wśród zabudowy wiejskiej kilka pięknych przykładów budownictwa

drewnianego z końca XIX w., a także figura przydrożna z 1864 r. Interesującym elementem krajobrazowym jest również zwarty kompleks leśny Łyczańskiego Lasu.

Siepraw

Rozległa wieś, złożona z wielu przysiółków, o bogatej historii. Słynie z tego, że ma aż trzy kościoły. Drewniany kościółek św. Marcina (1. poł. XVII w.) stoi na miejscu pierwszego kościoła, znajdują się tu płyty nagrobne dawnych właścicieli Sieprawia. Drugi kościół św. Michała Archanioła, murowany, z 1620 r., o cechach gotyckich został odbudowany popożarze z 1968 r. Imponujące wnętrze pozbawione jest zabytkowego wyposażenia, za to zachowało się kilka ciekawych tablic nagrobnych. Wokół kościoła rosną pomnikowe lipy. Na pobliskim cmentarzu stoi figura-obelisk z 1712 r., przywieziona z Zakliczyna oraz pomnikpoświęcony poległym w czasie I wojny światowej. Budowę nowego kościoła o nowoczesnej bryle rozpoczęto w 1960 r. Od 2004 r. ma on godność Sanktuarium Błogosławionej Anieli Salawy, która pochodziła z Sieprawia. Ciekawym miejscem jest źródełko jej poświęcone, przy którym odprawiane są nabożeństwa. Zespół architektury sakralnej uzupełniają 3 kapliczki domkowe z XIX w. (w tym jedna drewniana). Większość kapliczek i krzyży przydrożnych (w tym wiele z XIX w.) połączono nie znakowaną ścieżką „Śladami historii”. Mimo, że w krajobrazie dominuje nowa architektura, to zachowało się tu kilkadziesiąt starych domów, a niektóre przykłady budownictwa regionalnego można śmiało zaliczyć do znaczących. Przy drodze do Zawady źródełko bł. Anieli Salawy – związane z jej postacią, obecnie miejsce odbywania nabożeństw i odpoczynku. W północnej części miejscowości znajduje się 3-metrowej wysokości, owiana legendami skała Kopytko, do której doprowadzono szlak spacerowy. Przy nim znajduje się także inna ciekawostka geologiczna – nieczynny kamieniołom pod szczytem Kopani. Wyciąg narciarski Siepraw-Ski w Kawęcinach jest jedynym na Pogórzu Wielickim. Dużym jego atutem jest bliskość Krakowa.

Zakliczyn

Drewniany kościół p.w. Wszystkich Świętych to najważniejszy zabytek Zakliczyna. Wystawiony został w 1773 r., jest otoczony pomnikowym starodrzewem. Wyposażenie świątyni jest barokowe. W pobliżu stoi figura z 1626 r., a w całej miejscowości spotkamy ich jeszcze kilka – jedną z ładniejszych jest figura Matki Boskiej na Pakuzie. W Zakliczynie znajduje się także stary cmentarz epidemiczny oraz sporo zabytków architektury krakowskiej. Do atrakcji przyrodniczych zaliczymy skały na Czerwonej Górze, w których znajdują się jaskinie szczelinowe – najdłuższa ma 22 m.